Ασφαλώς «νίκας τοις βασιλεύσι» ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ

     Λόγος ποιητικός η εκκλησιαστική υμνογραφία, δημιούργημα σπουδαίων καλλιτεχνών του λόγου που οικοδόμησαν μνημεία ολοζώντανα κι ας χιλιοχρόνισαν πολλά από αυτά. Στα χρόνια της νεοελληνικής μεταπολίτευσης η χούντα των νεόκοπων «δημοκρατών», απαιτεί «ευσεβείς» και όχι «βασιλείς». Είναι δύσκολο, καταλαβαίνω, να αντιπαλαίσει κανείς την άγνοια και την υποκρισία.

         Ο εκκλησιαστικός ποιητικός λόγος, μεταξύ άλλων, εμπεριέχει τρία μετωπιαία χαρακτηριστικά. Ποίηση, μουσική, ιστορία. Ένας στίχος εκκλησιαστικός - απολυτίκι, τροπάρι, κανόνας – είναι γραμμένος σε ένα συγκεκριμένο ποιητικό μέτρο, υπηρετείται από συγκεκριμένη μουσική σύνθεση και μεταξύ υμνογραφικών ή άλλων στοιχείων, βρίθει ιστορικών αναφορών.

         Παράδειγμα: Το «Τη Υπερμάχω» είναι ένα κοντάκιο στο οποίο αναγνωρίζει εύκολα κανείς το ποιητικό του μέτρο, υπηρετείται από την πασίγνωστη μελωδία και περιγράφει ένα συγκεκριμένο, γνωστό, ιστορικό γεγονός. Ο σύγχρονος του γεγονότος υμνογράφος, συνθέτει επιλέγοντας από τα ποιητικά μοτίβα της εποχής του, τις μουσικές επιρροές της εποχής του και η ορολογία αντλείται από το πολιτικό, κοινωνικό, ιστορικό, και πολιτιστικό παράδειγμα της εποχής του.

         Εσείς, οι «εκκλησιαζόμενοι» του αγιασμού και των επίσημων δοξολογιών της κάμερας και της ψήφου, δεν αντιλαμβάνεστε ασφαλώς πως είναι έγκλημα κατά του παγκόσμιου πολιτισμού να ζητάτε αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων αρχαίων ποιητικών έργων, επειδή δεν εξυπηρετούν τα πρόσκαιρα ιδεολογικά σας συμφέροντα.

         Εσείς, οι «δημοκράτες» της εξουσίας των ολίγιστων. Ω! είστε τόσο υποκριτές με το δημοφιλές «νίκας τοις βασιλεύσι»! Αν δεν ήσασταν, θα ζητούσατε αντικατάσταση σε χίλια και παραπάνω χωρία της εκκλησιαστικής ποίησης όπου βασιλείς, άνακτες και αυτοκράτορες κοσμούν λεκτικά την υπέροχη εκκλησιαστική ποιητική μας παράδοση. Αν δεν ήσασταν, θα επιχειρούσατε επίσης να επιβάλετε στους καλλιτέχνες που ερμηνεύουν Σοφοκλή ή Αισχύλο να αντικαταστήσουν την «απαγορευμένη» ορολογία για να μην θιχτούν οι «δημοκρατικές» ευαισθησίες σας.

         Εσείς, οι νεοέλληνες της ανύπαρκτης πολιτιστικής καταγραφής του δυοχιλιάδες, κορδώνεστε εμπρός σε γίγαντες της ποίησης και της μουσικής καταδικάζοντάς τους ακόμα και για την «ατυχία» τους να ζήσουν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους.

         Και νυν, στα χρόνια της μιζέριας και της καθολικής πενίας, αρνούμαι κύριοι να συνταχθώ ή έστω να σας ανεχθώ, να κάνω παραχώρηση. Πώς να προδώσω την Τέχνη των πολιτιστικών μου προγόνων, της καταδικής μου ρωμαίικης παράδοσης; Ασφαλώς λοιπόν, ασφαλέστατα, «νίκας τοις βασιλεύσι» ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ. 

Ευάγγελος Θεοδώρου

Στα παιδιά της Παλαιστίνης

Είμαι σίγουρος πια.

Ζω σε έναν κόσμο παράλληλο

περιμένοντας την ευκαιρία μου

το δικαίωμα μου προδότες, ακούτε;

το δικαίωμα να επιστρέψω

στην πιο γλυκιά πατρίδα, την καρδιά

στην εποχή που με γέννησε

στον καιρό που κανονικά ανήκω.

Δεν έχω σχέση με εσάς προδότες, ακούτε;

δεν είχα ποτέ.

Σταυρωτές του Θεού

του αψεγάδιαστου κάλλους του χαμόγελου των παιδιών.

Πόσα δάκρυα να αντέξει και πόνο Θεέ μου ο κόσμος,

πόσα ζευγάρια μάτια παιδικά ακόμα να κλείσουν μονομιάς;

Στην τελειότητα των παιδικών χαμόγελων

ορκίζομαι

να θυσιάσω τη ζωή μου

για χάρη τους

για χάρη του Παραδείσου

για χάρη της πόρτας που ανοίγουν στην Αθανασία.

  

Ο Κύριος το είπε καθαρά. Αν ζητάς τη βασιλεία των ουρανών κοίτα να μοιάσεις στα παιδιά, να γίνεις παιδί.

Κι αν ζητάτε να σβήσετε τα παιδικά χαμόγελα,

για να μην έχουμε πυξίδα στο ταξίδι της επιστροφής στην πατρική οικία,

όρκο δίνω, πανάθεμα σας

να κοιτώ κατάματα τα παιδικά μάτια

που μέσα στη φρίκη σας προδότες

κρύβουν Παράδεισο ολοφώτεινο…

Ευάγγελος Θεοδώρου

Σαν Δελτίο Τύπου

Β΄ Κατασκηνωτική Περίοδος Αγοριών 2014

“Ρωμαίικη Παράδοση”

         

     Γράφει στο εισηγητικό του κείμενο ο επιστημονικός συνεργάτης των Κατασκηνώσεων μας και υποψήφιος διδάκτωρ Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ. Νικόλαος Ζαχαράκης: “Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα λοιπόν πήραμε την απόφαση να το τολμήσουμε και να μιλήσουμε στα νέα παιδιά για την Ρωμαίικη παράδοση αφιερώνοντας την φετινή κατασκηνωτική περίοδο σε αυτή την θεματική. Σε μια προσπάθεια να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με έναν κόσμο που αγνοούν, με ένα πολιτισμικό κεφάλαιο ευθύνης. Μεγάλη η ευθύνη όπως μεγάλο και το κεφάλαιο της παράδοσης. Ευελπιστούμε ωστόσο τα νέα παιδιά να λάβουν έστω το ερέθισμα, να στραφούν προς το παρελθόν και τις ρίζες τους  αναζητώντας πρότυπα και αξίες, άγκυρες ελπίδας και πίστης, ορόσημα που θα τους επιτρέψουν να χαράξουν στην ζωή τους δρόμους ευθείς και φωτεινούς μακριά από τις σειρήνες της ισοπέδωσης και του μηδενισμού. Να ρίξουν ρίζες σαν την ελιά, να καρποφορήσουν σαν το αμπέλι και να διαβούν το πέλαγος της ζωής μέσα στο στέρεο καράβι που έχει για πυξίδα και οδηγό, Χριστό και Ελλάδα...”

         Στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που ζούμε, στο μαζικοποιημένο μοντέλο ζωής που εν πολλοίς καταναλώνουμε σήμερα, η Κατασκήνωση της Ταϋγέτης προτείνει εμφατικά ένα πολιτιστικό παράδειγμα διαφορετικό. Και όπου πολιτισμός, ασφαλώς εννοούμε τον τρόπο που ζει μια κοινωνία, το μονοπάτι που διάλεξε να βαδίσει αναζητώντας την αλήθεια της ζωής. Η συνέχεια της δικής μας παράδοσης, από τα χρόνια του Ομήρου ακόμα, έγινε αντικείμενο συζήτησης και τρόπος ζωής τις εννέα κατασκηνωτικές ημέρες που ζήσαμε η παρέα των εκατό κατασκηνωτών και στελεχών λίγο κάτω από την αλπική ζώνη του Ταϋγέτου.

         Η αφήγηση της εφετινής κατασκηνωτικής μας εμπειρίας δύσκολα μπορεί να βρει τρόπους και μέσα έκφρασης ενόσω η σκόνη δεν έχει ακόμα κατακάτσει και η καρδιά  (μακριά πολύ από το σώμα που επέστρεψε στα ίδια) τριγυρίζει ακόμα μέσα στους θαλάμους, στα γήπεδα, στην τραπεζαρία, στο δάσος. Κι όπως έγραψε την αμέσως επόμενη ημέρα ένας κατασκηνωτής σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, “άντε τώρα να ξεσυνηθίσεις…”.

         Διακινδυνεύοντας ανισοβαρής προεκτάσεις του καλοκαιρινού κατασκηνωτικού γεγονότος της Ιεράς Μητροπόλεως μας, θα μπορούσα με σχετική ευκολία να καταγράψω το μερίδιο - στη δική μου τουλάχιστον κατανόηση – που διεκδικεί το γεγονός αυτό στο ιστορικό γίγνεσθαι ενός λαού σαν του δικού μας: Στη μικρο-ιστορία της Λακωνικής κοινωνίας μας αλλά και στη μακρο-ιστορία της καρδιάς και της ψυχής του κάθε ενός από εμάς. Είκοσι χρόνια συνεχούς λειτουργίας της μικρής μας ουρανούπολης, γενιές και γενιές Λακώνων έζησαν και ζουν κοινές εμπειρίες ικανές να κάνουν την καρδιά να χτυπά διαφορετικά, τα αυτιά να ζητούν άλλα ακούσματα να ακούσουν και τα μάτια να δακρύζουν εμπρός στη θέα της αλήθειας, της αγάπης, της θυσίας, της φιλίας, της χαράς…

     Σε ένα μέλλον που διαγράφεται γενικότερα δυσοίωνο, τα παιδιά των κατασκηνώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως μας με τρόπο εκκωφαντικό διαλαλούν πως υπάρχει ελπίδα. Σε αυτά τα παιδικά χαμόγελα υποκλινόμαστε όλοι, στη δική τους δίψα για ζωή, στο δικό τους δικαίωμα να ζήσουν ρωμαίικα κατά πως το δίδαξε ο παππούς και η γιαγιά, ο πατέρας και η μάνα, ο τόπος και ο χρόνος.

                                                                                                                               Ο Αρχηγός

Θεοδώρου Ευάγγελος

Υ.Γ. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την κ. Καργάκου και το Κέντρο Πρόληψης νομού Λακωνίας για την εξαιρετική συνεργασία και την πολύτιμη συμβολή τους στο κατασκηνωτικό έργο. Επίσης τους κ. Βούκλιζα Ιωάννη Αντιπρόεδρο και Κοτσώνη Παναγιώτη Μέλος, εκπροσώπους του Μουσικού Συνδέσμου Λακωνίας “Πέτρος ο Πελοποννήσιος” για το διαδραστικό σεμινάριο που πραγματοποίησαν κοντά μας!

Ξένιος λόγος

    Το παρακάτω εισαγωγικό κείμενο αποτελεί πρόταση προς το Αρχηγείο των Κατασκηνώσεων της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης σχετικά με τη θεματική που και επελέγη για την εφετινή Β΄ Κατασκηνωτική περίοδο αγοριών. Ευχαριστώ το Νίκο θερμά.

Περί παράδοσης ο λόγος

         Η παράδοση ενός λαού συγκεφαλαιώνεται αναμφίβολα στο σύνολο εκείνο των κληροδοτημένων στάσεων και αντιλήψεων, των εθιμικών πρακτικών και των αισθητικών αντιλήψεων, που δοκιμάστηκαν στο πέρασμα του χρόνου, άντεξαν και έφθασαν ως τις μέρες μας ως εκφραστές της ζωντάνιας και της δυναμικής ενός πολιτισμού ιδιαίτερου. Ενός πολιτισμού ο οποίος παρά τις οποίες επιδράσεις δέχτηκε στο διάβα των αιώνων,  κατάφερε να αφομοιώσει με τρόπο ισόρροπο και αρμονικό στοιχεία αλλότρια προσαρμόζοντας τα στις ανάγκες του καιρού και του τόπου. Ενός πολιτισμού που λειτούργησε ως κιβωτός αξιών τις οποίες μεταβίβασε στις νεότερες γενιές με τρόπο φυσικό , μέσα από την μαθητεία των πράξεων και όχι των λόγων.

         Το στίγμα αυτού του αξιακού κόσμου αντανακλά και καθρεφτίζεται στα έργα των χεριών και τα μνημεία του λόγου τα οποία φθάνουν ως τις μέρες μας διατηρώντας αυτήν την ζωντάνια ακριβώς επειδή πήγασαν από την ψυχή του λαού μας. Η μουσική, ο χορός, το τραγούδι, ο προφορικός λόγος στις ποικίλες παραλλαγές του (παραμύθι , παροιμία ,αίνιγμα), αλλά και τα αντικείμενα της λαϊκής τέχνης (λιθανάγλυφα, ξυλόγλυπτα, έργα της χριστιανικής εικονογραφίας) εγκιβωτίζουν αυτό ακριβώς το αξιακό υπόστρωμα, μεταφέροντας το στο σήμερα. Σε ποιό σήμερα όμως; Σε ένα περιβάλλον όπου η παγκοσμιοποίηση προβάλλει ως κύριο πρόταγμα των ισχυρών του πλανήτη, με αναγκαία συνθήκη και προϋπόθεση την ισοπέδωση και εξάλειψη των τοπικών παραδόσεων και της ιδιοσυστασίας κάθε λαού. Η ρωμέικη παράδοση για πρώτη φορά φαίνεται να αντιμετωπίζει ορατό κίνδυνο αλλοτρίωσης.

         Οι νέοι άνθρωποι που φέρουν το προνόμιο και την ευθύνη της διαχείρισης αυτού του κεφαλαίου, εγκλωβισμένοι και αποπροσανατολισμένοι, εθισμένοι από την έκθεση στην παράλληλη πραγματικότητα του διαδικτύου εμφανίζουν μειωμένα αντανακλαστικά. Δυστυχώς η παιδεία η οποία όφειλε να έχει τον πρώτο λόγο στην δημιουργία ηθικών και ποιοτικών αντίβαρων εξαντλεί τον σκοπό της στην παραγωγή άβουλων τεχνοκρατικών προσώπων και όχι προσωπικοτήτων. Απομακρύνοντας τους από την ζωντανή πηγή της παράδοσης με ότι αυτό συνεπάγεται....

         Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα λοιπόν πήραμε την απόφαση να το τολμήσουμε και να μιλήσουμε στα νέα παιδιά για την Ρωμέικη παράδοση αφιερώνοντας την φετινή κατασκηνωτική περίοδο σε αυτή την θεματική. Σε μια προσπάθεια να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με έναν κόσμο που αγνοούν, με ένα πολιτισμικό κεφάλαιο ευθύνης. Μεγάλη η ευθύνη όπως μεγάλο και το κεφάλαιο της παράδοσης. Ευελπιστούμε ωστόσο τα νέα παιδιά να λάβουν έστω το ερέθισμα, να στραφούν προς το παρελθόν και τις ρίζες τους  αναζητώντας πρότυπα και αξίες, άγκυρες ελπίδας και πίστης, ορόσημα που θα τους επιτρέψουν να χαράξουν στην ζωή τους δρόμους ευθείς και φωτεινούς μακριά από τις σειρήνες της ισοπέδωσης και του μηδενισμού. Να ρίξουν ρίζες σαν την ελιά, να καρποφορήσουν σαν το αμπέλι και να διαβούν το πέλαγος της ζωής μέσα στο στέρεο καράβι που έχει για πυξίδα και οδηγό, Χριστό και Ελλάδα...

Ζαχαράκης Νικόλαος,

επιστημονικός συνεργάτης των Κατασκηνώσεων

                                                                   υποψήφιος διδάκτωρ Πανεπιστημίου  Ιωαννίνων

Γεννητούρια

    

             Μου έλεγε κάποτε ο δάσκαλος μου, ο Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Σπάρτης κ. Τζανάκος Παναγιώτης: “Αν σηκωθείς και δεις πίσω απ την μάντρα τότε ο δρόμος δεν έχει γυρισμό”. Και πράγματι, ένα τέτοιο σήκωμα γέννησε τον Ο.Φ.Ε.Λ.Π., έναν δρόμο μακρινό και ασφαλή που οδηγεί ίσα πίσω στην παράδοση. Ζητούμενο ακριβό και δυσεύρετο, μα ζητούμενο. Όχι χωρίς λόγο.

     Ο Ο.Φ.Ε.Λ.Π., προσπάθεια διαδικτυακής ανάγνωσης της ακραιφνούς εκκλησιαστικής μουσικής παραδόσεως μέσα από το έργο του Λαμπαδαρίου Πέτρου, ανέβηκε γρήγορα τα σκαλιά και τώρα κοσμεί τον παγκόσμιο ιστοχώρο αφηγούμενος μιαν άλλη ιστορία μέσα στον ορυμαγδό της ελεύθερης διάδοσης κάθε λογής πληροφοριών. Καμάρι για τη Σπάρτη ο εμπνευστής και πρώτος διαχειριστής του Ο.Φ.Ε.Λ.Π. να είναι Λάκωνας, πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού, εμπνεόμενος από τον διδάσκαλο Πέτρο που στέκει απέξω ορθός στην προτομή του.

         Ο παγκόσμιος πλέον Ο.Φ.Ε.Λ.Π. γέννησε σε τοπικό επίπεδο τον Μουσικό Σύνδεσμο Λακωνίας “Πέτρος ο Πελοποννήσιος”. Ένας ιστορικός σύλλογος της Σπάρτης (αμιγώς συνδικαλιστικός - ιεροψαλτικός μέχρι πρότινος) πέρασε στα χέρια της νέας γενιάς μουσικών απλώνοντας το μουσικό του ενδιαφέρον σε όλο το φάσμα της ελληνικής – βυζαντινής μουσικής μας παράδοσης (εκκλησιαστικής και εξωτερικής).

         Το νέο αλλά και νεαρό στην ηλικία Διοικητικό Συμβούλιο επιδιώκουμε να παρουσιάσουμε τον συντοπίτη μας διδάσκαλο Πέτρο στην τοπική κοινωνία αναδεικνύοντας το τεράστιο σε όγκο και σημασία έργο του μπας και βάλουμε ένα λιθαράκι επάνω στη μάντρα της ρωμαίικης παράδοσης μας.

             Ευχαριστούμε θερμά τον και χοράρχη του Συνδέσμου κ. Τζανάκο Παναγιώτη για τη στήριξη του και τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε ώστε να αναλάβουμε οι νεώτεροι ένα έργο βαρύ και δύσκολο. Σαν έχω γράψει και αλλού, “…δίχως έρωτα γέννα δε γεννιέται…”. Και ευτυχώς, μέσα στην κοσμοχαλασιά ένας έρωτας - αυτός για την τέχνη του Δαμασκηνού και του διδασκάλου Πέτρου - μπόρεσε να γεννηθεί και ύστερα με τη σειρά του καρπούς να γεννήσει…

  

 

Μουσικός Σύνδεσμος Λα­κω­νί­ας

ΠΕΤΡΟΣ ὁ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ

Ἔτος Ἱδρύσεως: 1970

             ἀρ. πρωτ. 1                  Σπάρτῃ, τῇ  25/6/2014                                 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

         Το νεοεκλεγέν Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσικού Συνδέσμου Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος», η νέα γενιά μουσικών και φίλων της πατρώας ελληνικής μουσικής, με μεγάλη χαρά σας προσκαλεί στην ετήσια εορτή του Συνδέσμου που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 29 Ιουνίου. Κατά την ημέρα εκείνη ιεροψάλτες, φιλόμουσοι/ες, φίλες/οι της παράδοσης και της τέχνης του τόπου μας θα έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν στον Σύνδεσμο που κύριο στόχο έχει την ανάδειξη και διάδοση της πατρώας βυζαντινής – εκκλησιαστικής και κοσμικής - μουσικής.

Πρόγραμμα εορτής

         Την Κυριακή 29 Ιουνίου 2014 και ώρα 20:30 θα τελεστεί Αρχιερατική επιμνημόσυνη δέηση στη προτομή του Πέτρου Πελοποννησίου στο Πάρκο Ευαγγελιστρίας, στη Σπάρτη. Στη συνέχεια όλοι οι παρευρισκόμενοι θα μεταβούν στα γραφεία του Συνδέσμου, στην οδό Λυσάνδρου 3 στη Σπάρτη, όπου θα προσφερθεί κέρασμα και οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να εγγραφούν στο Σύνδεσμο.

       Εξάλλου, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσικού Συνδέσμου Λακωνίας «Πέτρος ο Πελοποννήσιος» συναντήθηκε με τους δύο Μητροπολίτες του Νομού Λακωνίας. Συγκεκριμένα αντιπροσωπεία του Δ.Σ. του Συλλόγου επισκέφθηκαν κατά σειρά, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιο στο Επισκοπείο Σπάρτης και τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μάνης στο Επισκοπείο Γυθείου. Οι δυο συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν σε πολύ καλό κλίμα και συζητήθηκαν θέματα που αφορούν τον ιεροψαλτικό χώρο. Από τη μεριά τους και οι δυο Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες εξέφρασαν τη στήριξη τους στο έργο του Δ.Σ. για την προώθηση και προάσπιση της Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής. 

         Τέλος ο νέος πρόεδρος του Συλλόγου παρουσίασε στους Μητροπολίτες τα νέα μέλη του Δ.Σ., τα οποία είναι τα εξής:

1) Ευάγγελος Θεοδώρου, Λαμπαδάριος Μητροπολιτικού Ι.Ν. Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σπάρτης, Πρόεδρος

2) Ιωάννης Βούκλιζας, Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγ.Τριάδος Σελασίας, Αντιπρόεδρος

3) Κυριάκος Δερδελάκος, Πρωτοψάλτης Μητροπολιτικού Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου Γυθείου, Γενικός Γραμματέας

4) Δημήτριος Αλατσάς, Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγ. Τριάδος Σκάλας, Ταμίας

5) Αδαμαντία Μωυσάκου , Πρωτοψάλτρια Ι.Ν. Αγ. Τριάδος Τραπεζοντής, Μέλος

6) Παναγιώτης Κοτσώνης, Δικηγόρος, Μέλος

7) Σταύρος Τούμπλης, Ελεύθερος επαγγελματίας, Μέλος

Διεύθυνση: Λυσσάνδρου 3 Σπάρτη 

τηλ: 6948 938070

e-mail: plakedaimonios@hotmail.com
Facebook/page: Μουσικός Σύνδεσμος Λακωνίας "Πέτρος ο Πελοποννήσιος"

 

 

Ξένιος λόγος

Ξεροβούνα

         Υπάρχει ένας βράχος στο Ταΰγετο, εκεί κάτω από τη Ξεροβούνα - αυτή που είναι πάνω απ τη Ταϋγέτη και το μοναστήρι της Παναγίας - όπου αν σταθείς αγνάντι, βλέπεις κάτω μια υπέροχη θέα στο Λακωνικό κάμπο.  Μάλιστα, λίγο πιο δίπλα από εκεί υπήρχε και ένα υπόγειο ποτάμι, που μόνο να το ακούσουμε μπορούσαμε από μια τρύπα στο βράχο.

         Εκεί συνηθίζαμε τα παλιά τα χρόνια, όταν τα παιδιά δεν ήταν καλομαθημένα και κολλημένα στις οθόνες, και οι γονείς δεν είχαν μετατραπεί ακόμα σε υπερπροστατευτικά και καταπιεστικά όντα, να πηγαίνουμε περίπατο - ορειβασία με τις κατασκηνώσεις της Ι.Μ. Μονεμβασίας και Σπάρτης.

      Ξυπνάγαμε νωρίς το πρωί, πλενόμασταν, ντυνόμασταν με το ορειβατικά μας, παίρναμε το παγούρι μας με το νερό και αφού μαζευόμασταν στη σημαία, οι μεγαλύτεροι έπαιρναν στον ώμο σακούλες με κονσέρβες ζαμπόν, ψωμί ή παξιμάδι, ντομάτα και τυρί. Μόλις ήμασταν έτοιμοι, ξεκινούσαμε για την «Κατάκτηση της Ξεροβούνας». Στην αρχή από μονοπάτι, εκεί που τώρα υπάρχει το γήπεδο ποδοσφαίρου και ύστερα από τη σάρα, πηγαίνοντας διαγώνια για να μην πέσουμε, μέχρι που φτάναμε απάνω στο σημείο εκείνο που είναι ο βράχος για να προλάβουμε την Ανατολή.

         Με έχει σημαδέψει η Ξεροβούνα. Θυμάμαι μια χρονιά, μεγαλύτερος πια, είχε έρθει η σειρά μου να κουβαλήσω και εγώ το πρωινό για την ορειβασία. Παίρναμε τότε και μαχαίρια για να μαζέψουμε ρίγανη και τσάι εάν ανεβαίναμε ψηλότερα. Ανεβαίνοντας τη σάρα λοιπόν, το θυμάμαι χαρακτηριστικά, είχα στη πίσω τσέπη του παντελονιού μου το μαχαίρι με τη λάμα προς τα έξω γιατί φοβόμουνα ότι θα μου σκίσει τη τσέπη. Στο δρόμο λοιπόν το μαχαίρι τρύπησε σε ένα σημείο το αριστερό μου χέρι. Έτρεξε λίγο αίμα. Δε μίλησα, έριξα λίγο νερό και προχώρησα. Στο σημείο εκείνο όμως έμεινε σημάδι να μου θυμίζει για πάντα εκείνη την ημέρα, εκείνα τα χρόνια.

     Φτάνοντας λοιπόν, στηνόμασταν όλοι ο ένας δίπλα στον άλλο και παρακολουθούσαμε με δέος τον ήλιο να ανατέλλει. …Αφού έβγαινε, καθόμασταν για πρωινό στις πέτρες και ύστερα είτε γυρίζαμε πίσω είτε συνεχίζαμε για ψηλότερα. Η κατάκτηση της Ξεροβούνας ήταν πάντως σταθερή αξία σε κάθε ορειβατική μας εξόρμηση. Και ούτε θυμάμαι πόσες φορές την είχαμε κατακτήσει. Τελικά νομίζω ότι αντί να κατακτήσουμε εμείς αυτήν, κατέκτησε εκείνη τις καρδιές μας.

         Εκεί, σε εκείνο το βράχο θα ΄θελα να ήμουνα σήμερα. Να έχω κάτσει στην άκρη, ένα με τα σύννεφα, να φυσάει και να αγναντεύω, να μη ξέρω κατά που να γυρίσω… Κατά το κάμπο ή κατά τον ουρανό;

         Ήταν τον καιρό εκείνο που δεν υπήρχαν ακόμα κάγκελα στις κατασκηνώσεις, δεν υπήρχε φόβος. Ήταν τον καιρό εκείνο που κοιμόμασταν σε στρατιωτική σκηνή, σε στρατιωτικό Τολ, ήταν τον καιρό εκείνο που δεν είχαμε γήπεδα, ήταν τον καιρό εκείνο που τρώγαμε όλοι μαζί στην ίδια τραπεζαρία στο μοναστήρι, ήταν τον καιρό εκείνο που οι συζητήσεις ήταν η μόνη μας διασκέδαση, ήταν τον καιρό εκείνο που όλο το βουνό ήταν «δικό μας».

       Εκείνα το χρόνια τα σκέφτομαι πολλές φορές. Όμορφα χρόνια, ξένιαστα, ανέμελα… Με καλή παρέα, με φίλους καρδιακούς, ξαμολημένοι στη φύση, στο βουνό. Χρόνια με πνευματική καθοδήγηση και αγάπη. Βιώματα δυνατά, χαραγμένα ανεξίτηλα στις καρδιές όλων μας.

         Παρ΄ ότι τα αναπολώ πολύ εκείνα τα χρόνια, δε μιλώ ποτέ γι αυτά… Ίσως γιατί φοβάμαι ότι οι αναμνήσεις μου θα χάσουν λίγη από την ομορφιά τους, ίσως γιατί ήμουν παιδί ακόμα τότε και το δέος και η εντύπωση που μου είχαν προκαλέσει έχουν αποθηκευτεί και αυτά στη καρδιά μου και με δυσκολία μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματα εκείνα.  Μόνο καμιά φορά όταν σμίγουμε με εκείνους τους παλιούς φίλους τα ξαναμελετάμε και τα θυμόμαστε. Είναι από εκείνους τους φίλους που παρ΄ ότι μας χωρίζουν χιλιόμετρα, προβλήματα και υποχρεώσεις, όταν ανταμώνουμε είναι σα να ήμασταν μέχρι χθες παρέα. Με ειλικρινές ενδιαφέρον και αγάπη θα μιλήσουμε, θα πούμε τα νέα μας και πάντα θα θυμηθούμε εκείνα τα χρόνια στη κατασκήνωση, εκείνες τις αναβάσεις στη Ξεροβούνα, στο Μυργιάλι, στις Κορίτες…

        Πράγματα απλά, όμορφα, που δυστυχώς σήμερα ο φόβος και η απιστία, μας έκαναν και έχουμε στερήσει από τα παιδιά μας…

Λακωνικός

 

Ο Σπόρος

Πόθο μεγάλο βαστώ στο νου και στη καρδιά

να φυτρώσει ο Σπόρος

- ο Δωριεύς και Ίων συνάμα -

που έφτασε σε με χέρι το χέρι

και στη σπορά τον έσπειρα.

Ο Αγιότατος, ο Πάλευκος

ο Πανάρχαιος και Άμωμος εκείνος Σπόρος.

Για να φυτρώσει

θέλει ύδωρ, χώμα καθαρό

και να ‘ρθει η μουσική,

η Άνοιξη θέλω να πω.

Στο σκοτάδι ετούτο

αν χρειαστεί

μονάχος δύναμαι να την εφέρω

για να γλυκάνει ο καιρός

να καταλαγιάσει ο αγέρας

να ερωτευτούνε της φύσης τα στοιχειά

- χωρίς έρωτα γέννα δεν γεννιέται -

ν’ αναστήσει ο Σπόρος παιδιά.

Πλημμυρίζουν τα μάτια μου

για κείνον τον Ρωμαίικο Σπόρο

και για τούτο το χειμώνα τον βαρύ και ατέλειωτο…

Ευάγγελος Θεοδώρου

Αναπνοές και νερό θα χρειαστεί

Διάλεξα το δρόμο της σιωπής τούτες τις μέρες.

Δεν έχω πάντα κάτι να πω ή δεν θέλω.

Μαχαιρώνω τη σιωπή μονάχα αν πρέπει

απ’ το ‘να κλαδί στο άλλο να πετάξω.

Το ‘πα και στην αρχή ετούτης της προσπάθειας

ζητώ μέσα από το λόγο

να εκφράσω την ανάγκη μου για ελευθερία

κι έτσι πολλές φορές

ο ίδιος ο  λόγος είναι άχρηστος αν θέλεις να ακούσεις.

Μαζί με τη σιωπή και το πάλεμα του εγωισμού.

Του δικού μου, των άλλων, του κόσμου όλου.

Στο μετέωρο σκοινί πάνω από το χάος της αβύσσου μας

το βάρος του εγωισμού

αν το ‘χεις ζυγιάσει στη ζωή

φαντάζει ασήκωτο

ανάμεσα στις σχέσεις των ανθρώπων

ανάμεσα στον άνθρωπο με τον έσω άνθρωπο

ανάμεσα στη παναρμόνια τάξη του Δημιουργού. 

Δε ξέρω πότε θα ανοίξω διάλογο ξανά

στην ανηφόρα για το Γολγοθά να λείπουν οι κουβέντες.

Αν ορειβάτη έμπειρο ρωτήσεις το μυστικό για το ανέβασμα

συμβουλή του θα ‘ναι να κρατάς αναπνοές, να μη μιλάς.

Με όσους διάλεξαν λοιπόν να ανέβουν τον ανήφορο

μοιράζομαι το μυστικό.

Αναπνοές και νερό θα χρειαστεί.

Ευάγγελος Θεοδώρου

 

Από Δευτέρα

       Αναβλητικότητα. Μόδα της εποχής ή γνώρισμα της ανθρώπινης φύσεως; Είναι άραγε αποχή από την ευθύνη μας, αδυναμία λήψης μιας απόφασης ή αδιάφορη προσέγγιση της ζωής που ο σύγχρονος κόσμος προτάσσει με πρόσχημα την χαλαρότητα και την αποφυγή του άγχους; Αποτελεί πάντως ιστορική πρωτοτυπία, η ανάδειξη της αναβλητικότητας  σε στάση και τάση κοινώς αποδεκτή και επικροτούμενη.

         Σχεδόν ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες έχουν επιλέξει να ακούσουν το λαϊκό άσμα «Από Δευτέρα» δημοφιλούς αοιδού στο YouTube, άλλοι τόσοι το έχουν χορέψει και τραγουδήσει με πάθος, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί το αναπαράγουν συνεχώς ως επιτυχία που πρέπει να ακουστεί ξανά και ξανά…

      Μαζί με άλλα πολλά, η αναβλητικότητα έπαιξε και αυτή το ρόλο της στο παρασιτικό έκτρωμα που παρουσιάζει η νεοελληνική κοινωνία. Αναβολή: (ουσ.) κάθε σωρός, χωματοβούνι (Λεξικό της Αρχαίας Ελληνική Γλώσσας , Παν.Ε. Γιαννακόπουλος, εκδ. Πελεκάνος). Αναβολή σημαίνει συσσώρευση. Συσσώρευση αποφάσεων που δεν ελήφθησαν, προβλημάτων που δεν λύθηκαν, λαθών που δεν διορθώθηκαν, αλλαγών που δεν έγιναν. Αγνοούμε ή εθελοτυφλούμε καταστροφικά, προφασιζόμενοι αδυναμίες ή έλλειψη χρόνου. «Άστο βρε αδερφέ για αύριο», «χαλάρωσε, τώρα σε έπιασε να αγιάσεις;», «δε χρειάζεται να αγχώνεσαι, άνθρωπος είσαι. Άστο, από Δευτέρα…»

     Μέσα στη δίνη της αδιαφορίας, των ευθυνόφοβων αναβολών, της χαλαρής αντιμετώπισης της ζωής, την άρνηση ενασχολήσεως με τον εντός ημών άνθρωπο, η Ορθόδοξη Εκκλησία για ακόμα μια φορά, έρχεται να μας υπενθυμίσει τον αγώνα που  αφήσαμε στη μέση ή δεν αρχίσαμε. Προτάσσει διαχρονικά και με σαφήνεια την χαρά του αγωνίζεσθε, την ευτυχία της νίψης, την ανάγκη της εγρηγόρσεως. Στο διάβα του χρόνου και της καθημερινότητας, η Ορθόδοξη προοπτική - που μάχεται δια της πίστεως να ανέβει τα σκαλιά ένα - ένα, μας εισαγάγει στον υπέρ πάντων αγώνα. Αυτόν που οδηγεί στην Ανάσταση.

         Κι εδώ αναβολές δεν χωρούν, ενστάσεις δεν μπορεί να ενσκήπτουν, αδυναμίες δεν επιτρέπεται να προβάλλονται. Από την Καθαρά Δευτέρα και μέχρι τον Γολγοθά, ο καθημερινός αγώνας είναι αναγκαίος. Ανάγκη κάθε μέρα να πλησιάζουμε τον καθρέπτη όλο και πιο κοντά, ώστε να δούμε τον εαυτό μας καθαρά και ότι βρίσκουμε να το καθαρίζουμε προσεκτικά. Σαν άλλο antivirus, που κάθε τόσο βάζουμε να σκανάρει τον υπολογιστή από ιούς και να τον καθαρίσει. Χωρίς antivirus ο υπολογιστής μολύνεται και όσο δεν αντιμετωπίζονται οι προσβολές, το σύστημα αρρωσταίνει βαριά με κίνδυνο η κατάσταση να γίνει μη αναστρέψιμη…

    Η Ορθόδοξη ασκητικότητα, που για αιώνες πραγματώθηκε όπου υπάρχει αγωνιζόμενη ψυχή, είναι αυτή που θα μας οδηγήσει στην Ανάσταση. Η παρουσία του Κυρίου στη γη είναι πέραν από απόδειξη της χωρίς όρια αγάπης του και μια πρόταση αγώνα. Ενός αγώνα που βιώνεται σιωπηλά, με το βλέμμα στραμμένο στον καθρέπτη κάθε στιγμή, σε κάθε λέξη, σε κάθε ματιά, σε κάθε σκέψη, σε κάθε πράξη. Με στόχο την βασιλεία των ουρανών, που άλλωστε «εντός ημών εστί».

          Ένας από τους ωραιότερους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας από άποψη ποιητική και συνθετική είναι αυτός που ακούμε να ψάλλουν πρώτον οι ψάλτες, στον όρθρο της Μεγάλης Δευτέρας την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ. «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός και μακάριος ο δούλος ον ευρήσει γρηγορούντα…». Ας μην αφήσουμε άλλη Δευτέρα να πάει χαμένη…

Ευάγγελος Θεοδώρου

δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Όσιος Νίκων, Απρ-Μαι-Ιουν 2012

 αναδημοσιεύτηκε από τις ιστοσελίδες batopaidi, synodoiporia, bloglines, tromaktiko

Απέναντι

Στέκομαι απέναντι σαν τον Αδάμ

που κάθισε απέναντι απ' τον Παράδεισο

θεωρώντας για πρώτη φορά

αλλοίμονο

τη γύμνια του κορμιού του.

Σε τούτη την κατανόηση σαν κατέβηκε ο άνθρωπος

άλλαξε κι ο τρόπος που γνώριζε τον κόσμο.

Κορυφαία και απαισιότατη εκείνη η στιγμή

που γνώρισε ο άνθρωπος τον θάνατο

στο πρόσωπο του χώματος

υλικό απ’ όπου και εκείνος προσελήφθει.

Οδύρομαι θάνατε πονηρέ και κλέφτη

ζητώ πίσω 

όσα άφησα μέσα απ’ τα χέρια να μου πάρεις,

όσα ως άρχων επί γης απώλεσα.

Ζητώ πίσω την απλότητα της γύμνιας μου

πριν ο καθρέφτης σταθεί εμπρός μου

-γύμνια και καθρέφτης δικό μου δημιούργημα-

γεννώντας μέσα μου την απορία

και τον ανελέητο σαν ερινύα 

φόβο του θανάτου.

Μα σαν αντικρίζω κάθε που μπαίνει η άνοιξη

το μαρμαρένιο αλώνι εμπρός μου

πηδώ ζητώντας πόλεμο που θα ποτίσει με αίμα

το χώμα που μ’ ανέθρεψε

και σαν το αίμα ποτιστεί κατάβαθα στη γης

καρπό ελευθερίας ν’ αναστήσει… 

Ευάγγελος Θεοδώρου