Πρέπει να φτιάξουμε παράδεισο

Ο σύγχρονος πολιτισμός έχει από καιρό καταρρεύσει· σχεδόν ολοκληρωτικά. Οι λιγοστές αύρες ποιότητας έχουν πάρει τα βουνά ή κρύφτηκαν στα αθέατα του κόσμου για να συνεχίσουν να παλεύουν τη φθορά και να αντιστέκονται στην αποσύνθεση. Κι έτσι, στη μεγαλύτερη ίσως πρόκληση που ανέτειλε για την ανθρωπότητα, σχεδόν τίποτα δεν κατάφερε να κρατηθεί ορθό με αξιοπρέπεια. Ας το πάρουμε απόφαση. Η φωτιά ήρθε για να κάψει τα ξερά και θα τα κάψει. Όλα. Ακόμα και αυτά που πουλιούνται στις βιτρίνες για χλωρά.

    Μέσα σε έναν ημερολογιακό χρόνο χάθηκε κάθε βεβαιότητα που με τόση αυταρέσκεια καλλιεργούσαμε για χρόνια και έμεινε η αλήθεια ολόγυμνη να μας κοιτάζει με προφανή ευχαρίστηση. Πρώτος απ’ όλους κατέρρευσε ο στυγνός ορθολογισμός της επιστήμης και από κοντά ο -πέραν κάθε ιδεολογικής φαντασίας- υλισμός της ζωής. Το γύρισμα του χρόνου βρήκε την ανθρωπότητα σοκαρισμένη, διαμαρτυρόμενη, ανήμπορη και παντελώς ανίκανη να σώσει όσα με τόση περηφάνια δημιούργησε. «...Αλλά συνέδραμε τοις καμάτοις ο χρόνος [...] και εν αυτώ το λιμένι υπέμεινε το ναυάγιον. Συνακολουθεί γαρ ταις ματαίες ελπίσι καταγελών ο θάνατος...» (Μέγας Βασίλειος).

    Τη χρονιά που πέρασε ζήσαμε μιαν αλλόκοτη πανδημία παράνοιας γεμάτη ετερόκλητες κραυγές, ακατάσχετη τρομοκρατία, γενική συνωμοσιολογία και ακραία καταστολή. Την ασθένεια δεν την λογαριάζω για πανδημία αφού ο θάνατος βασιλεύει έξω από τον κήπο της Εδέμ από τότε που δυό άνθρωποι αποφάσισαν να γίνουνε Θεοί δίπλα ή και πάνω από τον Έναν. Την πανδημία όμως της παράνοιας που έχει πλήξει κάθε γωνιά του πλανήτη και της πατρίδας μου την λογαριάζω δυό φορές για θανατικό και ποιος θα μας γλιτώσει από δαύτο;

    Μέσα στην ασύστολη -και ανήθικη- φίμωση κάθε απόπειρας για σωφροσύνη, κοινή λογική και ψυχραιμία, το μαθηματικό μοντέλο της ιστορίας προαναγγέλλει με χρησμό αλάνθαστο το πολύ κοντινό μέλλον. «Θα δεις το αίμα να κυλάει στο αυλάκι σα νερό». Αν ακούει κάποιος εκεί έξω, πες του σε παρακαλώ να τρέξει να βρει το Καταφύγιο. Όταν τελειώσει η συμφορά πρέπει να είμαστε κάμποσοι γεροί να φτιάξουμε παράδεισο. Και θα τον φτιάξουμε. 

                                                 Θεοδώρου Ευάγγελος

Θεός σχωρέσ' τους ήρωες!

«…Κοντολογίς, νὰ μποροῦσαν καὶ τὴ σημασία τῶν λαῶν νὰ τὴ μετρᾶνε ὄχι ἀπὸ τὸ πόσα κεφάλια διαθέτουνε γιὰ μακέλεμα, ὅπως συμβαίνει στὶς μέρες μας, ἀλλὰ ἀπ᾿ τὸ πόση εὐγένεια παράγουν, ἀκόμη καὶ κάτω ἀπὸ τὶς πιὸ δυσμενεῖς καὶ βάναυσες συνθῆκες…» (Τα δημόσια και τα ιδιωτικά, Οδ. Ελύτης)

     Αυτή την ευγένεια, την τόσο παράταιρη μέσα στην απόλυτη βαρβαρότητα του πολέμου, την είδα με τα μάτια μου στα μάτια των παππούδων μου, όταν μου διηγούνταν ο καθένας τις δικές του θύμησες από τον πόλεμο του ’40.

      Για τον παππού τον Βαγγέλη, η ευγένεια παρήγαγε ηρωισμό εκείνες τις ημέρες. Σαν τους βυζαντινούς πρίγκιπες ή τους μυθικούς ήρωες της αρχαϊκής εποχής, που ο ηρωισμός στο πεδίο των μαχών αποδείκνυε την ευγενή καταγωγή τους. Μια πατρίδα ευγενών ήταν η Ελλάδα πριν 80 χρόνια. Φτωχών ή και πάμφτωχων κατοίκων· μα ευγενών. Πολέμησε κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή και είχε την γενναιότητα να αμυνθεί του πατρίου εδάφους, που πολλές φορές χάιδεψε με το μάγουλό του όταν έπεφτε στο υγρό χώμα να προστατευθεί από τα στούκας του εχθρού. Περιέγραφε με καμάρι την ημέρα που η διμοιρία του συνέλαβε αιχμαλώτους καμιά σαρανταριά Ιταλούς, ανάμεσά τους και κάμποσους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.

     Για τον παππού τον Λιά, η ευγένεια παρήγαγε μια μεγαλοσύνη, που δύσκολα μπορούν έστω να συλλάβουν την ύπαρξή της οι εξουσιαστές του κόσμου. Υπηρέτησε στους φούρνους, μακριά από το μέτωπο, ταΐζοντας με ψωμί τις χιλιάδες των πολεμιστών που τάιζαν με τη ζωή τους την πατρίδα. Άνθρωπος που δεν μπήκε στην ιστορία με πόλεμο, μα «στὴ ζωὴ μὲ τὸν ἥλιο στὴν κοιλιά». Γύρισε από την Ήπειρο με τα πόδια την άνοιξη του ’41 μαζί με άλλους συγχωριανούς και κοντοχωριανούς του, διασχίζοντας απ’ άκρη σ’ άκρη την πατρίδα που άνθιζε.

      Το δαχτυλικό τους αποτύπωμα εμπεριείχε την πίστη στον Θεό και την απόλυτη βεβαιότητα πως η Παναγία της Νίκης ήταν παρούσα εκείνες τις περήφανες ημέρες στις τάφρους και στα υψώματα, στις πυκνές γραμμές άμυνας και στα φορεία, στα στρατόπεδα και στις μακρές πορείες των Ελληνίδων. Εκείνων που κουβαλώντας πολεμοφόδια, στρατιώτες και τρόφιμα στις βουνοπλαγιές, αποκαθήλωναν από το βάθρο της γενναιότητας της σκληροτράχηλες αρχαίες Σπαρτιάτισσες.

            Ετούτος ο τόπος -που σήμερα το πρωί σαν ξύπνησα αντίκρισαν τα μάτια μου- γέννησε μαζί με τόσους άλλους ήρωες και τους δυο παππούδες μου, που έγραψαν με καθαρό χρυσάφι το όνομά τους στο χειρόγραφο της ιστορίας, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι γνωστοί και άγνωστοι γόνοι της ομηρικής κοιλάδας και των βουνών που την περιβάλουν. Μου λείπουν. Πολύ. Και δυστυχώς μου λείπει κι εκείνη η ευγένεια που πρέπει πια να περπατήσει κανείς πολύ για να την βρει. Θεός σχωρέσ' τους ήρωες!

Ευάγγελος Θεοδώρου

Συνομωσίες: Είναι μέρος της ιστορίας της ανθρωπότητας;

     Συνωμοσία: 1. συνεννοήσεις και ενέργειες που χαρακτηρίζονται από μυστικότητα και στοχεύουν στην τέλεση παράνομων πράξεων, 2. κάθε είδους ενέργεια που στρέφεται εναντίων ενός, λίγων ή πολλών ατόμων και συντελείται σε συνθήκες μυστικότητας. (Λεξικόν της νέας Ελληνικής γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτης, 2005)

    Υπήρξαν άραγε γνωστές ή άγνωστες συνωμοσίες σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό στην ιστορία της ανθρωπότητας; Για τις άγνωστες, τις χωρίς αποδείξεις, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Όσες κι αν είναι αυτές, κρίνονται ως απολύτως επιτυχείς, εφόσον κατάφεραν να μείνουν στην αφάνεια. Όσο για τις γνωστές, είναι αδύνατον να καταμετρηθούν σε απόλυτους αριθμούς. Κι αυτό, γιατί εκτός από τις πολιτικές/στρατιωτικές συνωμοσίες που έλαβαν χώρα ανά τον κόσμο στο διάβα της ιστορίας και μας είναι γνωστές από τις πηγές, υπήρξαν και χιλιάδες άλλες που εξυφάνθηκαν (και συνεχίζουν να εξυφαίνονται) στο πλαίσια μιας οικογένειας, σε μικρές κοινωνικές ομάδες, σε επιχειρηματικούς και οικονομικούς κύκλους ή συνέβησαν σε περιορισμένους γεωγραφικά τόπους και δεν έγιναν ποτέ γνωστές στο ευρύ κοινό. Μια απλή έρευνα – ακόμα και στο διαδίκτυο – αρκεί για να καταγράψει κανείς αρκετές εκατοντάδες συνωμοσιών, άλλες εκ των οποίων είχαν επιτυχή έκβαση για τους συνωμότες και άλλες όχι. Ας δούμε μερικές από αυτές.

         Πραξικόπημα στην Αρχαία Αθήνα: Το 411 π.Χ., μετά την συντριβή ενός μεγάλου εκστρατευτικού σώματος των Αθηναίων στη Σικελία (413 π.Χ.), Αθηναίοι αριστοκράτες (μεταξύ των οποίων ίσως και ο Θουκυδίδης σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς) συνωμοτούν με σκοπό την κατάλυση του (προβληματικού εκείνα τα χρόνια) δημοκρατικού πολιτεύματος και την εγκαθίδρυση ολιγαρχίας. Το πραξικόπημα στέφθηκε με επιτυχία, με την εγκατάσταση ολιγαρχικού πολιτεύματος τετρακοσίων αριστοκρατών. (Επομένως, κάθε πραξικόπημα προϋποθέτει την συνωμοσία λίγων ή περισσότερων προσώπων που θα εκτελέσουν το εγχείρημα).

      Δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα: Το 44 π.Χ, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας δολοφονείται με 23 μαχαιριές, κατά τη διάρκεια συνάντησης της Γερουσίας στο Θέατρο της Πομπηίας στη Ρώμη. Φαινομενικά, η δολοφονία πραγματοποιήθηκε ως αντίδραση για την υπερβολική συγκέντρωση εξουσιών από τον Ιούλιο Καίσαρα. Οι τουλάχιστον εξήντα Γερουσιαστές συνωμότες (Liberatores), που απώτερο σκοπό είχαν την κατάληψη της εξουσίας, παρουσίασαν την πράξη τους ως τυραννοκτονία. Παρότι η συνωμοσία εναντίον του Ιούλιου Καίσαρα είχε επιτυχή έκβαση, οι συνωμότες δεν κατάφεραν να επιτύχουν τον τελικό στόχο τους.

          Συνωμοσίες στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία: Είναι πράγματι δεκάδες οι περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της λεγόμενης βυζαντινής περιόδου, όπου η ιστορία κατέγραψε ως συνωμοσίες, τις δράσεις που εξυφαίνονταν την κατάληψη ή επέκταση της εξουσίας. «Με βάση τη νομοθεσία και την κυρίαρχη πολιτική ιδεολογία, ο αυτοκράτορας είχε το δικαίωμα να τιμωρήσει όσους απειλούσαν την εξουσία του, ενώ αν κυβερνούσε ως τύραννος μπορούσε να ανατραπεί. Ουσιαστικά, η τελευταία αντίληψη νομιμοποιούσε όχι μόνο το δικαίωμα των πολιτών να αντιδρούν απέναντι στην ασύνετη διοίκηση, αλλά και στις σφετεριστικές δραστηριότητες… Οι αλλαγές στην πολιτική ζωή, ύστερα από την εκδήλωση ή την εξουδετέρωση συνωμοσίας υπήρξαν σημαντικές. Τα μέλη της συνωμοσίας, όταν κατόρθωναν να απομακρύνουν τον ηγεμόνα από την εξουσία, φρόντιζαν να ανεβάσουν στον θρόνο εκείνον που ίδιοι είχαν επιλέξει. Οι αυτοκράτορες, μόλις ανακάλυπταν την ύπαρξη συνωμοσίας, επιχειρούσαν να εξουδετερώσουν τους αντιπάλους τους, τιμωρώντας τους δημόσια. Τα στοιχεία που υπάρχουν στις πηγές δείχνουν ότι οι συνωμοσίες κατείχαν ξεχωριστή θέση στην πολιτική ζωή του Βυζαντίου » (Συνωμοσίες στο Βυζάντιο: τα αίτια και οι συνέπειες [610-867], Ελένη Ρώτα Τριανταφύλλου, 2018). Ενδεικτικά μόνο να αναφέρουμε α) την δολοφονία του Νικηφόρου Φωκά (969 μ.Χ) μέσα στο ίδιο του το δωμάτιο, αποτέλεσμα συνωμοσίας όπου επικεφαλής ήταν η ίδια η σύζυγός του, β) την περίπτωση του ευνούχου Σταυράκιου που βοήθησε την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία να ανατρέψει και να σκοτώσει το ίδιο της το παιδί, τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ’ (797 μ.Χ.), γ) τον Λέοντα Ε’ τον Αρμένιο, που δολοφονήθηκε παραμονή Χριστουγέννων του 820 μ.Χ. μέσα στο παρεκκλήσι όπου προσευχόταν, όταν οι συνωμότες εισέβαλαν μεταμφιεσμένοι σε μοναχούς.

         Η συνωμοσία των Pazzi: Το 1478, μέλη της οικογένειας Pazzi, μαζί με τους παπικούς τραπεζίτες Salviati που υποστηρίζονταν από τον Πάπα Sixtus IV, συνωμοτούν εναντίων της οικογένειας Medici με σκοπό την εκτόπισή τους από την θέση των ηγεμόνων της Φλωρεντίας. Στις 26 Απριλίου 1478, οι συνωμότες σκοτώνουν ένα μέλος των Medici και τραυματίζουν ένα άλλο. Η συνωμοσία τελικά απέτυχε και οι Pazzi εκδιώχθηκαν από την Φλωρεντία.

            Η δολοφονία του Αβραάμ Λίνκολν:  Στις 14 Απριλίου 1865, ο 16^ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, δολοφονείται από τον ηθοποιό John Wilkes Booth. Η εκτέλεση του Προέδρου ήταν αποτέλεσμα συνωμοσίας πέντε τουλάχιστον προσώπων, που στόχο είχε την δολοφονία τριών εκ των σημαντικότερων αξιωματούχων της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών με σκοπό την αναγέννηση της Συμμαχίας (Confederate). Η συνωμοσία απέτυχε, καθώς εκτός του Προέδρου, οι υπόλοιποι αξιωματούχοι επέζησαν. Από τους συνωμότες, ο Booth σκοτώθηκε μετά από ανθρωποκυνηγητό δώδεκα ημερών, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις καταδικάστηκαν σε θάνατο και απαγχονίστηκαν λίγο αργότερα.

     Η συνωμοσία της αυτοκινητοβιομηχανίας: Στις αρχές του 20 αιώνα, το αυτοκίνητο παρέμενε αποκλειστικό προνόμιο λίγων πάμπλουτων Αμερικανών. Οι σιδηρόδρομοι στις Η.Π.Α. καταλάμβαναν πάνω από το 90% της επιβατικής κίνησης, σε μια χώρα γεμάτη τρένα και ηλεκτροδοτούμενα τρόλεϊ. Τα έσοδα για το κράτος ήταν τεράστια, με αποτέλεσμα να μην ασχολείται η κυβέρνηση με τη συντήρηση του δικτύου την οποία και είχε παραχωρήσει σε μικρές ιδιωτικές εταιρίες. Μερικές αυτοκινητοβιομηχανίες μεταξύ των οποίων και η General Motors, εξαγόρασαν τις εταιρίες συντήρησης και δημιούργησαν εκατοντάδες άλλες (πολλές εκ των οποίων εικονικές), μετατρέποντας παράλληλα τα ηλεκτροδοτούμενα τρόλεϊ σε βενζινοκίνητα. Το 1947, η κυβέρνηση καταδίκασε δέκα από τις μεγαλύτερες εταιρίες των ΗΠΑ για συνωμοσία και σχηματισμό παράνομου μονοπωλίου, ενώ στη General Motors επιβλήθηκε πρόστιμο 5.000 δολαρίων. Η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και το αυτοκίνητο έγινε το βασικό μέσο μετακίνησης για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

            Η δολοφονία του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι: Στις 22 Νοεμβρίου 1963, ο 35^ος Πρόεδρος των Η.Π.Α. δολοφονείται στο Ντάλας του Τέξας. Η πράξη αυτή, παραμένει ακόμα και σήμερα ανεξιχνίαστη καθώς, αν και η δολοφονία χρεώθηκε στον Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, τελικά δεν έπεισε κανέναν συμπεριλαμβανομένων της αμερικανικής δικαιοσύνης και της αμερικάνικής κυβέρνησης. Η συνωμοσία μέχρι και σήμερα δεν έχει αποκαλυφθεί.

      Σε όλες τις παραπάνω συνωμοσίες (με εξαίρεση την ανεξιχνίαστη μέχρι τώρα δολοφονία Κένεντι), σκοπός ήταν η ανατροπή της εξουσίας (κρατικής ή οικονομικής) προς όφελος των συνωμοτών. Σήμερα, η συνωμοσία εξακολουθεί να έχει τον ίδιο σκοπό. Την κατάληψη, ανακατάληψη, επέκταση και εμβάθυνση της εξουσίας, υπό συνθήκες μάλιστα παγκοσμιοποίησης, άσχετα αν αντί της λέξης «συνωμοσία» χρησιμοποιείται (για ευνόητους λόγους) σε κάποιες περιπτώσεις η λέξη «γεωπολιτική». «Between 1947 and 1989, the United States tried to change other nations' governments 72 times. During the Cold War, 26 of the United States' covert operations successfully brought a U.S.-backed government to power; the remaining 40 failed» (Lindsey A. O'Rourke. The Washington Post, December 23, 2016).

Η κατάληψη της εξουσίας - ακόμα και εκείνης της αδιαφανούς ή αόρατης εξουσίας (συνήθως οικονομικών συμφερόντων), ο πλατύτερος και αποτελεσματικότερος έλεγχος φυσικών ή νομικών προσώπων, η προς ίδιον όφελος χειραγώγηση μεγάλων ομάδων, είναι δεδομένο πως συμβαίνει. Ακόμα και όπου δεν υπάρχουν ή δεν μπορούν να υπάρξουν αποδείξεις, θα ήταν αφελές να πιστέψει κανείς πως ξαφνικά οι συνωμοσίες εξέλειπαν από την ανθρωπότητα επειδή ο κόσμος μας έχει γίνει τυπικά δημοκρατικότερος ή πιο διαφανής. Η οικονομική δύναμη έχει διαχωριστεί προ πολλού από την κυβερνητική και αποτελεί γενική παραδοχή πως η εξουσία έχει περάσει στα χέρια των οικονομικά ισχυρών, θέτοντας υπό σοβαρή αμφισβήτηση την ίδια την δημοκρατία.

Η σύγχρονη νομική επιστήμη χρησιμοποιεί επίσης των όρο «συνωμοσία» για ποινικές, αστικές και οικονομικές υποθέσεις. Στο αμερικανικό δίκαιο για παράδειγμα, βρίσκουμε τον παρακάτω ορισμό για μια από τις οικονομικές συνωμοσίες: Ιn a "hub-and-spoke conspiracy", a central mastermind, or "hub," controls numerous "spokes," or secondary co-conspirators. These co-conspirators participate in independent transactions with the individual or group of individuals at the "hub" that collectively further a single, illegal enterprise (United States v. Newton, 326 F.3d 253, 255 n.2 (1st Cir. 2003). Ειδικά στον χώρο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, οι συνωμοσίες, που βαδίζουν παράλληλα με τη βιομηχανική κατασκοπεία και την χρηματιστηριακή χειραγώγηση, καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την απόδειξη και επομένως την εξιχνίασή τους. 

Στον 21^ο αιώνα, όπου η διάδοση της πληροφορίας είναι ταχύτατη και το ενδιαφέρον των ανθρώπων για πιθανές ή απίθανες ιστορίες που συμβαίνουν πίσω από κλειστές πόρτες και ομιχλώδη τοπία παραμένει ζωντανό, είναι επόμενο οι ποικίλες θεωρίες συνωμοσίας να βομβαρδίζουν καθημερινά το πληροφοριακό περιβάλλον. Αόρατες δυνάμεις άξαφνα συμπράττουν με ορατές, σαυροπρόσωποι ηγέτες καθοδηγούνται από εξωγήινα όντα, σε μυστικές λέσχες ανθρωποθυσίες ολοκληρώνουν τα σχέδια για εξόντωση του ανθρώπινου πληθυσμού. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αναπαράγουν ευφάνταστα σενάρια, που καθημερινώς διανθίζονται με «αποδεικτικά στοιχεία», καθιστώντας σε πολλές περιπτώσεις χρονοβόρα και πολυσύνθετη διαδικασία την αποδόμησή τους από την επιστήμη και τους ορθολογικά σκεπτόμενους ανθρώπους.

Στις ημέρες μας, ένα πρωτοφανές για την ιστορία της ανθρωπότητας γεγονός, λαμβάνει χώρα. Ο κορονοϊός Sars–Cov-2 ή Covid19, αλλάζει, πιθανώς για πάντα, τον κόσμο όπως το ξέρουμε. Είναι ή δεν είναι πανδημία; Είναι εργαστηριακό κατασκεύασμα ή αποτέλεσμα φυσικής διαδικασίας; Πόσο θανατηφόρος είναι στ’ αλήθεια; Ο παγκόσμιος πανικός και η κοινωνική αποστασιοποίηση βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα και ανάγκες; Τα επιμέρους μέτρα των κατά τόπους εξουσιών, δικαιολογούν την αντιμετώπιση του κινδύνου; Δρουν οι κυβερνήσεις αδιαπραγμάτευτα προς όφελος των πολιτών; Οι ατομικές, δημοκρατικές και θρησκευτικές ελευθερίες αναστέλλονται (πολλές εξ αυτών για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας) δικαιολογημένα; Ο πόλεμος που μαίνεται μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων του πλανήτη, υποδηλώνει κάτι; Τα Μ.Μ.Ε. εργάζονται για την πραγματική ενημέρωση των πολιτών; Ποιος ορίζει την καθημερινότητα και το μέλλον μας; Οι γιατροί; Η εξέλιξη της νόσου; Οι πολιτικοί; Ποιοί και πόσο ωφελούνται από τις κατακλυσμιαίες αλλαγές; Σε αυτό το σημείο, ας θυμηθούμε την εύστοχη ρήση της Margaret Mitchell: «αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι, είναι πως μπορείς να βγάλεις εξίσου πολλά λεφτά από την καταστροφή ενός πολιτισμού, όσα και από το χτίσιμό του».

Στη μάχη της απόδειξης της μιας ή της άλλη εκδοχής, κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζουν τα λεγόμενα fake news, η προσπάθεια δηλαδή να αποδειχθούν ψευδή τα αποδεικτικά στοιχεία που κομίζουν η εξουσία ή κυνηγοί συνωμοσιών αντίστοιχα. Σε αυτή τη μάχη και οι δύο πλευρές έχουν να επιδείξουν επιτυχίες.

Οι κυβερνήσεις και οι διάφοροι φορείς εξουσίας, κατατάσσουν κάθε άλλο αφήγημα πέραν της επίσημης εκδοχής, ως κακή θεωρία συνωμοσίας και μάλιστα αναπόδεικτης. Μια τέτοια διαδεδομένη θεωρία συνωμοσίας, από την αρχή σχεδόν της εξάπλωσης της νόσου, είναι πως όλο αυτό που συμβαίνει, έχει έμμεσο ή απώτερο στόχο το «τσιπάρισμα» του παγκόσμιου πληθυσμού, με σκοπό τον μαζικό και απόλυτο έλεγχο των ανθρώπων (σύμφωνα με μια από τις πολλές εκδοχές της θεωρίας). Ακραίο; Μια απάντηση, θα μπορούσε πιθανώς να δώσει ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου που πρότεινε σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου το εξής: «Μίλησα με επικεφαλής της τεχνολογίας, προκειμένου να βρούμε μέτρα, στα οποία το Ισραήλ είναι καλό, όπως οι αισθητήρες. Για παράδειγμα, κάθε άτομο, κάθε παιδί -το θέλω πρώτα σε παιδιά- να έχει έναν αισθητήρα που θα χτυπά συναγερμό κάθε φορά που πλησιάζεις πολύ κοντά, όπως αυτοί στα αυτοκίνητα...».

Η εμπιστοσύνη μας στην ιατρική κοινότητα που χειρίζεται την έρευνα για την αντιμετώπιση και την θεραπεία της νόσου οφείλει να είναι ισχυρή. Απόλυτη και άκριτη εμπιστοσύνη; Σαφώς όχι! Γιατί όχι; Για όλα τα παραπάνω! Μα ποιος θα κρίνει την ιατρική επιστήμη; Δυστυχώς ή ευτυχώς, ο χρόνος. Όπως ο χρόνος έκρινε την αποτελεσματικότητα του τεστ του διάσημου Έλληνα γιατρού Παπανικολάου, αλλά και τις ιατρικές μελέτες που «αποδείκνυαν» την υγιή χρήση του τσιγάρου στα μέσα του 20^ου αιώνα. Εμπιστοσύνη στις κατά τόπους εξουσίες; Ο Αϊνστάιν διατύπωσε τη γνώμη πως «ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία, είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας». Άλλωστε, ο ίδιος ο Χριστός μας υπενθυμίζει διαρκώς: «οἴδατε ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν» (Ματθ. κεφ. 20, στ. 25)

Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν ακόμα πόλεμο. Της φύσης που επαναστατεί δικαιολογημένα εναντίον του ανθρώπου; Της μιας οικονομικής δύναμης εναντίον της άλλης; Ή μήπως η πανδημία του κορονοϊού είναι μια ακόμα συνωμοσία; Πλέον, είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί. Τη μόνη σαφή απάντηση μπορεί να την δώσει ο χρόνος και, δυστυχώς ή ευτυχώς, οι σημερινές συνωμοσίες θα αποκαλυφθούν πιθανότατα στους ανθρώπους του μέλλοντος. Ο τεχνολογικός κόσμος που ζούμε μπορεί να κατασκευάσει στοιχεία· τα οικονομικά συμφέροντα μπορούν να χειραγωγήσουν τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας· τα Μ.Μ.Ε. μπορούν να συγκαλύψουν την αλήθεια φωτίζοντας γεγονότα και ειδήσεις πολύ μακριά από το κυρίως θέατρο των εξελίξεων, επιβεβαιώνοντας περίτρανα το πείραμα «Τhe invisible gorilla» των Christopher Chabris και Daniel Simons. Τα παραδείγματα αναρίθμητα.

Στο μέλλον, στο πόσο μακρινό κανείς δεν ξέρει, η ανθρωπότητα θα είναι σε θέση να κρίνει αν τα γεγονότα του 2020 ήταν μια ακόμα συνωμοσία ή απλά ένα ακόμα γεγονός, μέσα στο τόσα άλλα, στο διάβα της ζωής. Η αλάνθαστα επαναλαμβανόμενη ιστορία, έχει να επιδείξει και τα δύο.

Ευάγγελος Θεοδώρου

Στη μάχη με τον θάνατο, νικήτρια βγαίνει πάντα η Ζωή!

“Την άλλη ημέρα, μαζεύτηκαν με δόλο οι Αρχιερείς και οι Φαρισαίοι στου Πιλάτου και του είπαν:

- «Άρχοντα, θυμηθήκαμε ότι εκείνος ο λαοπλάνος που σταυρώσαμε  - επιτέλους!  -χθες, είχε πει ενόσω ζούσε ακόμα, πως τρεις ημέρες μετά τον θάνατό του θα αναστηθεί! Διέταξε λοιπόν να ασφαλιστεί ο τάφος του μέχρι την τρίτη ημέρα, μη τυχόν πάνε οι μαθητές του νυχτιάτικα και τον κλέψουν, και πουν στον κόσμο ότι αναστήθηκε από τους νεκρούς…».

- «Πάρτε φρουρά και κανονίστε την φύλαξη όπως νομίζετε καλύτερα, αρκεί να μείνει στον τάφο ο Ιησούς».

     Κι αφού οι εξουσίες τα βρήκαν, πήραν οι Αρχιερείς και οι Φαρισαίοι τους φρουρούς και πήγαν όλοι μαζί στον κήπο που βρισκόταν ο τάφος. Σφράγισαν την τεράστια πέτρα που έκλεινε το λαξευμένο μνήμα, κανόνισαν τις σκοπιές των φρουρών και έφυγαν ήσυχοι πως η δουλειά είχε γίνει…

   …Την αποπάνω ημέρα, την ώρα που οι Μυροφόρες έτρεχαν ολόχαρες να αναγγείλουν τα ευχάριστα στους Μαθητές, οι φρουροί έτρεχαν πανικόβλητοι στην πόλη να αναγγείλουν στα έκτακτα αφεντικά τους τα νέα της Ανάστασης. Μαζεύτηκαν λοιπόν οι προεστοί των Ιουδαίων για ένα ακόμα παράνομο συμβούλιο και κατέληξαν σε αυτά που ήξεραν καλά. Αφού υποσχέθηκαν στους φρουρούς πως θα τους καλύψουν στον Πιλάτο, τους δωροδόκησαν με χρήματα πολλά να μη μαρτυρήσουν την αλήθεια. Οι φρουροί έφυγαν με τα λεφτά στο χέρι, διαδίδοντας σε όλους πως το σώμα του Ιησού εκλάπη…” (1)

     Κι απάνω που οι εξουσιαστές του κόσμου καταδικάζουν το Θεό σε θάνατο, η γη συγκλονίζεται και με σεισμό φωνάζει πως ο Χριστός Ανέστη!

     Όταν οι άνομοι σφραγίζουν πίσω από πόρτες ερμητικά κλειστές την Αλήθεια, οι κλειδαριές σπάνε με κρότο βροντοφωνάζοντας πως ο Χριστός Ανέστη!

     Την ώρα που οι φρουροί της εξουσίας συκοφαντούν την ανάσταση, οι μικροί και ταπεινοί διαλαλούν ολόχαροι την αλήθεια πως ο Χριστός Ανέστη!

     Τη στιγμή που η εξουσία θάβει τη Ζωή, η φύση ολάκερη διαλαλεί ανθίζοντας πως ο Χριστός Ανέστη!

     Κι όταν το σκοτάδι του ψεύτη κόσμου απλώνεται παντού, το Φως νικά τον κόσμο και φανερώνει περήφανα πως ο Χριστός Ανέστη!

    

Θαρσείτε!

Σε κάθε σταύρωση, στο τέλος πάντα ο Χριστός Ανέστη!

Σε κάθε δυσκολία, Χριστός Ανέστη!

Σε κάθε πόνο, Χριστός Ανέστη!

Σε κάθε σκλαβιά, Χριστός Ανέστη!

Σε κάθε διωγμό, Χριστός Ανέστη!

Σε κάθε σκοτάδι, Χριστός Ανέστη!

Σε κάθε θάνατο, Χριστός Ανέστη!

Χριστός Ανέστη χαρά μου! (2)

Ευάγγελος Θεοδώρου

(1)   Ελεύθερη απόδοση μέρους των στίχων Ματθ. κεφ. κζ’, στ. 62-66 και Ματθ. κεφ. κη’, στ. 11-15

(2)   Συνήθης χαιρετισμός Οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ

Η μεγάλη μάχη

    Κι έτσι ξαφνικά, όλα όσα έμοιαζαν με βεβαιωμένες κατοχυρώσεις, χάθηκαν πίσω από τοίχους και πόρτες κλειστές. Ιδεολογίες, απόψεις, κοινωνική καταξίωση, χρήματα, διασυνδέσεις, πτυχία, όλα στον κάλαθο των αχρήστων. Στις πολεμίστρες, έμειναν μονάχα τα εφόδια που φρόντισε ο καθένας να συγκεντρώσει μέχρι τώρα στη ζωή του. Αγάπη, υπομονή, επιμονή, καρδιά σε εγρήγορση, έλεγχος των λογισμών. Κάθε είδους εργασία προσωπική, κάθε απόπειρα συνάντησης με τον Δημιουργό, κάθε λεπτό αυτοθέλητης απομόνωσης με στόχο την συγκέντρωση εφοδίων για τη μάχη. Την κάθε μάχη.  

  Δικαίωμα, στο δεν ξέραμε τι μας περιμένει, δεν έχουμε. Η ιστορία που επαναλαμβάνεται με μαθηματική ακρίβεια, ο ελληνικός τρόπος ήδη από την εποχή του Ομήρου και πιο πριν, η ορθόδοξη παράδοση, όλα διδάσκουν με συνέπεια ευλαβική πως η ειρήνη εξασφαλίζεται στην προετοιμασία για πόλεμο.

     Δεν ξέρω τη διάρκεια της μάχης, μα φαίνεται πως θα χρειαστεί να πάρουμε βαθιά ανάσα μέχρι να βγούμε στην επιφάνεια. Στο μέτρο που ο καθένας μας μπορεί, να σκεφτούμε και να προσευχηθούμε για όλους όσους μένουν σε ένα μικρό ανήλιαγο δυάρι στα Πατήσια και την Κυψέλη, όλους όσους ζουν μονάχοι τους, όλους όσους είναι ανήμποροι και άρρωστοι, όλους όσους καλούνται να ανέβουν έναν ανήφορο πολύ πιο δύσκολο από όσους ζουν στο χωριό, απ’ όσους είναι υγιείς, απ’ όσους μοιράζονται τις δύσκολες ώρες με πρόσωπα αγαπημένα.

     Μέσα σε όλα τα άλλα, η ζωή θα μας θυμίσει πως ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος να ζει στα τσιμέντα. Ο άνθρωπος φτιάχτηκε για να συνυπάρχει με τη φύση, να είναι εργάτης στον αμπελώνα του Θεού. Κι όπου δεν υπάρχει συνύπαρξη με την υπόλοιπη κτίση, υπάρχει μοναξιά.  Στην επαρχία, στις μικρές πόλεις και τα χωριά, ο πόλεμος ήταν, είναι και θα είναι πάντα πιο εύκολος. Ας το κρατήσουμε ως διδαχή για το μέλλον.

     Τώρα που ο αόρατος ιός απειλεί την σωματική μας υγεία, ένας άλλος αόρατος εχθρός θα απειλήσει εξίσου επικίνδυνα και τη ψυχική/πνευματική μας υγεία. Καμπάνα δεν θα χτυπά να δίνει κουράγιο στους έγκλειστους, παπάς δεν θα λειτουργεί, ούτε το έγγραφο δικαίωμα για να πάμε να ανάψουμε ένα κερί δεν έχουμε πια. Ο ελληνισμός ακροβατούσε πάντοτε – μπορεί όχι με αταλάντευτη ισορροπία – μεταξύ της επιστήμης και της υπέρβασής της. Τώρα αφήσαμε μόνη την επιστήμη  και το λάθος μπορεί να αποδειχθεί ολέθριο.

     Θα κλείσω τα μάτια και θα περιδιαβώ βήμα - βήμα κάθε μονοπάτι της ζωής μου. Της πατρογονικής, της αγίας γης του Σινά, του τόπου που με φιλοξενεί τώρα, κάθε γωνιάς του κόσμου που πρόλαβα να επισκεφθώ μέχρι σήμερα. Θα ταξιδέψω με την προσευχή και θα ξεναγήσω τα παιδιά μου όπου ο Θεός και ο άνθρωπος άφησαν το φυσικό και πνευματικό αποτύπωμα της πορείας τους στον κόσμο. Θα αγκαλιάσω τους γονείς μου και τα αδέρφια μου, τους φίλους και τους αγαπημένους μου ξανά. Βάζοντας - όπως έκανα πάντα – τον Θεό να παρίσταται σε κάθε τέτοια επίσκεψη και συνάντηση. Γιατί «εκεί που είναι ο Θεός, δεν υπάρχει θάνατος» (1).

     Υ.Γ. Ο αυτοθέλητος εν πολλοίς εγκλεισμός μας, δεν πρόκειται να σημάνει ΠΟΤΕ την παράδοση της θεόσδοτης ελευθερίας μας. Γι’ αυτό ας έχουμε – καλού κακού – το νου μας. Οι κλέφτες γυρνάνε τη νύχτα, όταν όλοι είναι κλεισμένοι σπίτια τους. Μπορεί να μην κλέβουν τώρα, αλλά να ετοιμάζονται για τις κλοπές τους μέλλοντος. Θα μας βρουν και πάλι στις πολεμίστρες, έτοιμους για μάχη.

Καλή δύναμη και καλή ανάβαση!  

Ευάγγελος Θεοδώρου

1. "Πέτρος ο Πελοποννήσιος, μυθιστορηματική βιογραφία",  κεφ. Πανώλη, σ. 609

Έτσι θα έρθει η Λαμπρή και η Άνοιξη

Το είχα ακούσει και άλλοτε.

Κόλαση είναι η μοναξιά. Η αδυναμία να συναντηθώ

να κοιτάξω τον άλλο - τον κάθε «άλλο» - μεσ’ στα μάτια.  

Παράδεισος είναι τα βλέμματα που συναντιούνται

το κοίταγμα στο πρόσωπο του άλλου – του κάθε «άλλου».

Να με δει και να τον δω

να κοινωνήσουμε ζωή, βιώματα και εμπειρίες, θύμησες κι ελπίδες.

Κανένας μηχανικός τεχνητής νοημοσύνης ή εικονικής πραγματικότητας

δεν βρήκε, ούτε πρόκειται ποτέ να βρει,

εκείνο που αντικαθιστά το ανθρώπινό μας βλέμμα.

Ο Παράδεισος δεν ανακαλύπτεται τεχνητά.

Υπάρχει μονάχα στον κόσμο της Ζωής.

Μέσα του βασιλεύει ο Έρωτας και η Αγάπη, η Αλήθεια και η Ελευθερία

δυνάμεις που ορίζουν το πώς και το γιατί, την αιτία και τον σκοπό.

Παρ’ όλη την αδυναμία των σύγχρονων αλχημιστών

να αντικαταστήσουν τη Ζωή με τις οθόνες των χεριών,

μας έπεισαν πως το χημικό συστατικό του χρυσού

κρύβεται στον ψηφιακό κόσμο της κολάσεως.

Κι ύστερα,

απέστρεψε το βλέμμα του ο Δημιουργός και ταράχθηκαν τα σύμπαντα

η πόρτα του Άδη άνοιξε· η μοναξιά που φανερώθηκε, αβάσταχτη·

το μαρτύριο που έρχεται οδυνηρό.

Μέχρι το Πάσχα έχει σταυρό βαρύ και ανηφόρα.

Με συνεχή παράκληση

να ξαναστρέψει το ζωηφόρο βλέμμα Του, που χωρίς αυτό υπάρχει θάνατος.

Με διαρκή προσμονή

να ξανασυναντηθούν τα δικά μας βλέμματα, του κόσμου της Ζωής.  

Με φιλότιμη προσπάθεια

να γνωρίσουμε το δικό μας πρόσωπο, μακριά από τις οθόνες.

Έτσι θα έρθει η Λαμπρή και η Άνοιξη.

Μονάχα αν την φέρουμε.

Ευάγγελος Θεοδώρου 

Στους ήρωες της επιστροφής

     Στο κύκνειο άσμα του «Οι αδελφοί Καραμάζοφ», ο εργάτης του ανθρώπινου βάθους Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, μεταξύ άλλων κορυφαίων αποφθεγμάτων που παρέδωσε στην διανόηση της ανθρωπότητας, άφησε κληρονομιά κι εκείνο το σπουδαίο «χωρίς Θεό, τα πάντα επιτρέπονται».

     Κι όσο τα πάντα θα επιτρέπονται μακριά από το σπίτι του Πατέρα, τόσο Εκείνος θα στέκει στο παραθύρι άγρυπνος να περιμένει, νύχτα και ημέρα, ώρες ατελείωτες και στιγμές μακριές σαν αιωνιότητα.  Περιμένει κόντρα σε κάθε λογική μας, πέρα από κάθε ακρότατο όριο της υπομονής μας, κόντρα στον καθωσπρεπισμό και τις νόρμες του «σωστού» και του «λάθους» μας, κόντρα στην υποκριτική αφοσίωση του «καλού» Του παιδιού.

     Ο γιος έφυγε. Πήρε χωρίς κρατούμενα όλα όσα ζήτησε, ξέχασε τα πάντα και ταξίδεψε στη χώρα του «επιτρέπεται». Κι όταν στον τόπο εκείνο όλα τελείωσαν (όπως τελειώνουν πάντα), κι όταν όλοι και όλα ντύθηκαν απογοήτευση και φτώχεια (όπως πάντα ντύνονται) μέσα από το νου και την καρδιά του γιού ξεπρόβαλε η θύμηση του  Πατέρα.

     Στέκομαι δίπλα στον φυγά και τον θαυμάζω. Εκεί, στο βάθος της αβύσσου του, με μόνη ελπίδα την εικόνα του Πατέρα εμπρός στα μάτια, μας δίδαξε την σωτήρια ταπείνωση, την ιερή μετάνοια, τη θέληση για αλλαγή, το ηρωικό κουράγιο να περπατήσει τον δρόμο της επιστροφής από τη χώρα του «επιτρέπεται» στον αναντικατάστατο παράδεισο της γενέθλιας γης.

     Σκύβω το κεφάλι σαν ιερός προσκυνητής μπροστά στους καθημερινούς ήρωες, που στο διάβα της ζωής αποφάσισαν μια μικρή ή μεγάλη επιστροφή. Σε εκείνον που έκοψε το τσιγάρο ή το ποτό, σ’ εκείνον που επέστρεψε από την κόλαση των ναρκωτικών, σ’ εκείνη που έσωσε το γάμο που πρώτα είχε προδώσει, σ’ εκείνον που ξαναπόνταρε στην αξία της ζωής κι όχι στα ζάρια, σ’ εκείνη που η κοινωνία την είχε τελειωμένη και ξαναστάθηκε κόντρα στην κατακραυγή. Υποκλίνομαι σε κάθε μικρή ή μεγάλη επανάσταση που λαμβάνει χώρα μέσα σε μια καρδιά, σε κάθε μάχη που τόλμησε ένας Δαβίδ μπροστά στον προσωπικό του Γολιάθ, σε καθέναν που ξεμάτωσε παλεύοντας να φωτίσει τα σκοτάδια της ψυχής του. Στήνω μνημείο στον κάθε άγνωστο στρατιώτη και αποτίω φόρο τιμής και δόξα στους ήρωες και τις ηρωίδες της γειτονιάς μου, τους διπλανούς και τους απέναντι που μόνο ο Πατέρας γνωρίζει αφού περίμενε μια ζωή ολόκληρη για να επιστρέψουν. Είναι εκείνος ο Πατέρας, που τρέχει να προϋπαντήσει καθέναν που φαίνεται στη στροφή του δρόμου, χωρίς να περιμένει να φτάσει ο μετανοιωμένος μέχρι την πόρτα για να ζητήσει συγχώρεση. Γιατί μονάχα Αυτός κάνει τα ενενήντα εννιά βήματα, περιμένοντας από τα παιδιά Του μονάχα ένα. Το πολύτιμο εκείνο ένα.

     Ιδού λοιπόν το ζύγι. «Χωρίς Θεό, τα πάντα επιτρέπονται» από τη μια και «μονάχα με Θεό τα πάντα είναι δυνατά» από την άλλη. Διαλέγω το δεύτερο γιατί γεννά ήρωες, κι εγώ μεγάλωσα με πορτραίτα ηρώων στο παιδικό μου δωμάτιο.

Ευάγγελος Θεοδώρου

Μια σκηνή βγαλμένη από τα παραμύθια

     Σήμερα το πρωί, ανήμερα των τριών Ιεραρχών. Στον Ιδρυματικό Ναό της Αγίας Σκέπης (Πατριαρχική Ανωτάτη Ακαδημία). Το 5ο Δημοτικό σχολείο Ηρακλείου προσήλθε για μια ακόμα σχολική γιορτή. Μπήκαν στην εκκλησία, στάθηκαν με μια κάποια ησυχία για την ηλικία τους, είπαν (σχεδόν) όλα μαζί το «Πάτερ ημών», κοινώνησαν στη σειρά και ύστερα ο παπάς τους διάβασε τον άρτο. Στο τέλος, πέρασαν να πάρουν και το αντίδωρο. Στο δρόμο για την έξοδο ήταν μια εικόνα των τριών Ιεραρχών με ένα κερί αναμμένο μπροστά. Ακουμπισμένος με την πλάτη σ’ ένα καλοριφέρ χάζευα τα παιδιά καθώς έφευγαν. Πολλά πέρασαν χωρίς να καταλάβουν πως ετούτοι εδώ οι Άγιοι ήταν τα πρόσωπα της ημέρας.

      Ξάφνου, μια κοπελίτσα κοντοστάθηκε κι έκανε το σταυρό της ανάποδα. «Ένα ακόμα που δεν του έδειξαν ποτέ» σκέφτηκα. Κι αμέσως μετά, μια σκηνή βγαλμένη από τις αμυδρότατες μνήμες των παιδικών μου χρόνων επάνω στον Ταΰγετο. Μνήμες που κατέγραψα στη μυθιστορηματική βιογραφία του διδασκάλου Πέτρου του Πελοποννησίου: «Πρώτη η κόρη γονάτισε εμπρός στην Κυρά Δέσποινα κρατώντας στα χέρια της ένα μπουκέτο ασπρολούλουδα, παπαρούνες και κυκλάμινα. Έσκυψε το κεφάλι και παρακάλεσε την Κυρία των αγγέλων να της στείλει ένα βασιλόπουλο να την ζητήσει, όμορφο και καλό σαν τον πατέρα της. Σηκώθηκε, ακούμπησε όρθια τα δώρα της στην άκρη της εικόνας, φίλησε την Παναγία και έφυγε» (κεφ. Στη Ζερμπίτσα, σ. 111). Η νεαρή μαθήτρια γονάτισε, κοίταξε τους Αγίους στα μάτια και με το κεφάλι της σκυμμένο ελαφρά έπιασε να τους μιλά όπως θα μιλούσε στα αδερφάκια της, στις φίλες της, στους γονείς της, στον αγαπημένο της στο μέλλον. Δεν άκουγα τί τους έλεγε, μα τους είπε κάμποσα. Κι ύστερα σηκώθηκε, έκανε πάλι το σταυρό της ανάποδα κι έφυγε. Καλύτερη προσευχή δεν άκουσε σήμερα ο Ουρανός. Αμέσως μετά, κάθε παιδί που έβγαινε από την εκκλησία χαιρετούσε πρώτα τους Αγίους. Ούτε κι αυτά τα δίδαξε κανένας. «Υπάρχει ακόμα ελπίδα» ξανασκέφτηκα με δάκρυα στα μάτια…

Ευάγγελος Θεοδώρου