Ξένιος λόγος

    Το παρακάτω εισαγωγικό κείμενο αποτελεί πρόταση προς το Αρχηγείο των Κατασκηνώσεων της Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης σχετικά με τη θεματική που και επελέγη για την εφετινή Β΄ Κατασκηνωτική περίοδο αγοριών. Ευχαριστώ το Νίκο θερμά.

Περί παράδοσης ο λόγος

         Η παράδοση ενός λαού συγκεφαλαιώνεται αναμφίβολα στο σύνολο εκείνο των κληροδοτημένων στάσεων και αντιλήψεων, των εθιμικών πρακτικών και των αισθητικών αντιλήψεων, που δοκιμάστηκαν στο πέρασμα του χρόνου, άντεξαν και έφθασαν ως τις μέρες μας ως εκφραστές της ζωντάνιας και της δυναμικής ενός πολιτισμού ιδιαίτερου. Ενός πολιτισμού ο οποίος παρά τις οποίες επιδράσεις δέχτηκε στο διάβα των αιώνων,  κατάφερε να αφομοιώσει με τρόπο ισόρροπο και αρμονικό στοιχεία αλλότρια προσαρμόζοντας τα στις ανάγκες του καιρού και του τόπου. Ενός πολιτισμού που λειτούργησε ως κιβωτός αξιών τις οποίες μεταβίβασε στις νεότερες γενιές με τρόπο φυσικό , μέσα από την μαθητεία των πράξεων και όχι των λόγων.

         Το στίγμα αυτού του αξιακού κόσμου αντανακλά και καθρεφτίζεται στα έργα των χεριών και τα μνημεία του λόγου τα οποία φθάνουν ως τις μέρες μας διατηρώντας αυτήν την ζωντάνια ακριβώς επειδή πήγασαν από την ψυχή του λαού μας. Η μουσική, ο χορός, το τραγούδι, ο προφορικός λόγος στις ποικίλες παραλλαγές του (παραμύθι , παροιμία ,αίνιγμα), αλλά και τα αντικείμενα της λαϊκής τέχνης (λιθανάγλυφα, ξυλόγλυπτα, έργα της χριστιανικής εικονογραφίας) εγκιβωτίζουν αυτό ακριβώς το αξιακό υπόστρωμα, μεταφέροντας το στο σήμερα. Σε ποιό σήμερα όμως; Σε ένα περιβάλλον όπου η παγκοσμιοποίηση προβάλλει ως κύριο πρόταγμα των ισχυρών του πλανήτη, με αναγκαία συνθήκη και προϋπόθεση την ισοπέδωση και εξάλειψη των τοπικών παραδόσεων και της ιδιοσυστασίας κάθε λαού. Η ρωμέικη παράδοση για πρώτη φορά φαίνεται να αντιμετωπίζει ορατό κίνδυνο αλλοτρίωσης.

         Οι νέοι άνθρωποι που φέρουν το προνόμιο και την ευθύνη της διαχείρισης αυτού του κεφαλαίου, εγκλωβισμένοι και αποπροσανατολισμένοι, εθισμένοι από την έκθεση στην παράλληλη πραγματικότητα του διαδικτύου εμφανίζουν μειωμένα αντανακλαστικά. Δυστυχώς η παιδεία η οποία όφειλε να έχει τον πρώτο λόγο στην δημιουργία ηθικών και ποιοτικών αντίβαρων εξαντλεί τον σκοπό της στην παραγωγή άβουλων τεχνοκρατικών προσώπων και όχι προσωπικοτήτων. Απομακρύνοντας τους από την ζωντανή πηγή της παράδοσης με ότι αυτό συνεπάγεται....

         Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα λοιπόν πήραμε την απόφαση να το τολμήσουμε και να μιλήσουμε στα νέα παιδιά για την Ρωμέικη παράδοση αφιερώνοντας την φετινή κατασκηνωτική περίοδο σε αυτή την θεματική. Σε μια προσπάθεια να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με έναν κόσμο που αγνοούν, με ένα πολιτισμικό κεφάλαιο ευθύνης. Μεγάλη η ευθύνη όπως μεγάλο και το κεφάλαιο της παράδοσης. Ευελπιστούμε ωστόσο τα νέα παιδιά να λάβουν έστω το ερέθισμα, να στραφούν προς το παρελθόν και τις ρίζες τους  αναζητώντας πρότυπα και αξίες, άγκυρες ελπίδας και πίστης, ορόσημα που θα τους επιτρέψουν να χαράξουν στην ζωή τους δρόμους ευθείς και φωτεινούς μακριά από τις σειρήνες της ισοπέδωσης και του μηδενισμού. Να ρίξουν ρίζες σαν την ελιά, να καρποφορήσουν σαν το αμπέλι και να διαβούν το πέλαγος της ζωής μέσα στο στέρεο καράβι που έχει για πυξίδα και οδηγό, Χριστό και Ελλάδα...

Ζαχαράκης Νικόλαος,

επιστημονικός συνεργάτης των Κατασκηνώσεων

                                                                   υποψήφιος διδάκτωρ Πανεπιστημίου  Ιωαννίνων