Λέτε να κάνουμε ξανά Χριστούγεννα εφέτος;

          Πρέπει να ανατρέξω πίσω στο χρόνο, πιθανότατα τη δεκαετία του 80’ και ίσως αρχές της δεκαετίας του 90’ για να θυμηθώ γιορτές που να μοιάζουν κάπως με τις φετινές. Πιθανότατα είναι η μυρωδιά από τα μελομακάρονα που γαργαλίζει τη μύτη μου σε κάθε γειτονιά όπου περάσω. Τα προηγούμενα χρόνια λίγοι έκαναν τον κόπο. Οι περισσότεροι τα έπαιρναν συσκευασμένα από το super market της γειτονιάς.

         Ανήκω στην μερίδα εκείνη των ανθρώπων που πιστεύει πως η κρίση αυτή (ξεχωρίζοντας τις παραμέτρους που αφορούν αυτούς που πρόδωσαν την πατρίδα και τα όνειρά μας) είναι μεγάλη ευλογία για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Πριν από δύο χρόνια που η οικονομική κρίση δεν είχε ακουμπήσει ακόμα τις τσέπες μας, λίγοι αντιλαμβάνονταν το μέγεθος της άλλης κρίσης που συντάραζε συθέμελα ολόκληρη την κοινωνία μας και είχε πλέον φτάσει στο βαθύτερο σημείο της.

         Α-Χριστούγεννα (ας μου επιτραπεί η αδόκιμη ορολογία). Τέτοιες ήταν οι γιορτές που περνούσαμε τα τελευταία δεκαπέντε - είκοσι χρόνια. Το ενδιαφέρον όλων μας μονοπωλούσαν οι αγορές, τα λαμπιόνια, τα ογκώδη χριστουγεννιάτικα δέντρα, η κάθε είδους σπατάλη και υπερκατανάλωση, η διασκέδαση, η ανταλλαγή ευχών «για το καλό». Διάβασα κάπου τον πιο εύστοχο ορισμό των γιορτών, όπως τουλάχιστον τις ζούσαμε μέχρι σήμερα: «Χριστούγεννα στα Sprider, Χριστούγεννα στα Jumbo, Χριστούγεννα στο IKEA, Χριστούγεννα στα Careffour, Χριστούγεννα στο The Mall, Χριστούγεννα εδώ, Χριστούγεννα εκεί, Χριστούγεννα παραπέρα... Χριστούγεννα των πολυεθνικών, Χριστούγεννα των εμπορικών, Χριστούγεννα των αγορών…» Η μήπως δεν είναι έτσι;

         Πόσοι από εμάς φτιάξαμε τα μελομακάρονα στο σπίτι μας; Πόσοι ξυπνήσαμε το πρωί των Χριστουγέννων να πάμε στην εκκλησία όταν η γιορτή είναι από τη φύση της και αμιγώς εκκλησιαστική; Χριστού Γέννα και εμείς απόντες… Απόντες από τα Χριστούγεννα των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη και του Κόντογλου, από τα παραμύθια της γιαγιάς, από τα σχολικά διηγήματα για καλικάτζαρους, από τις μυρωδιές του σπιτιού που τόσο μας έλειψαν, από τα παραδοσιακά κάλαντα που τραγουδούν την Άγια Νύχτα και μετατράπηκαν σε φάλτσα μελωδία που βγαίνει από τα φωτάκια που αναβοσβήνουν. Απόντες από τους συνανθρώπους μας είτε πάσχοντες από οικονομική ανέχεια, είτε συμπάσχοντες από πνευματική. Κι ύστερα αναρωτιόμαστε γιατί χάθηκε εκείνη η «μαγεία» των Χριστουγέννων που οι μεγαλύτεροι τη ζήσαμε, τη θυμόμαστε και δεν είναι ουτοπία.

         Ποια «μαγεία» μπορεί να έχει μια γιορτή όταν στην τέλεση της δεν είμαστε εκεί; Ξέρετε κανέναν να διασκέδασε σε γάμο περνώντας έξω από την εκκλησία, κοιτώντας το γλέντι από το παράθυρο ή τρώγοντας γλυκά που κάποιος του τα έστειλε;  Πόση αξία έχουν τα «Χρόνια Πολλά» όταν δεν είμαστε συνεορτάζοντες στο γεγονός; Χάσαμε το δρόμο μας, προσωπικά και σαν κοινωνία, παρασυρθήκαμε από την πρόσκαιρη αυταπάτη της οικονομικής ευμάρειας και τώρα που βλέπουμε την τσέπη μας να αδειάζει αναρωτιόμαστε τι είδους Χριστούγεννα θα κάνουμε εφέτος.

         Στοιχηματίζω πως θα είναι τα καλύτερα των τελευταίων χρόνων. Οι μανάδες και οι γιαγιάδες θα φτιάξουν τα γλυκά που άλλοτε τα αγόραζαν από το super market, ο πατέρας θα ανάψει το τζάκι που άλλοτε δεν άναβε γιατί «λερώνει», η οικογένεια θα μαζευτεί στο σπίτι μαζί με τους συγγενείς και τους φίλους να πιουν ένα κρασί. Θα βγουν οι νεώτεροι να διασκεδάσουν όσο η διασκέδαση βαραίνει ως ψυχαγωγία, θα ψωνίσουμε μόνον ότι χρειαζόμαστε, θα σηκωθούμε έστω για μισή ώρα το πρωί να πάμε στην «εκκλησιά το Χριστό να προσκυνήσουμε». Θα ζήσουμε γιορτές όπως της ζούσαμε παλαιότερα όπου οι εικόνες και τα συναισθήματα γίνονταν βιωματικό τραγούδι. Καμία σχέση δηλαδή με τις εικόνες και τα συναισθήματα που δημιουργούν τα τραγούδια μας σήμερα: «Χριστούγεννα ήρθαν πάλι και είσαι πάλι μακριά μου, αχ και να σ’ είχα εδώ μωρό μου…»

         Λέτε να κάνουμε ξανά Χριστούγεννα εφέτος;

Ευάγγελος Θεοδώρου

δημοσιεύτηκε στο apela.gr, 16.12.2011