Λόγος ποιητικός η εκκλησιαστική
υμνογραφία, δημιούργημα σπουδαίων καλλιτεχνών του λόγου που οικοδόμησαν μνημεία
ολοζώντανα κι ας χιλιοχρόνισαν πολλά από αυτά. Στα χρόνια της νεοελληνικής
μεταπολίτευσης η χούντα των νεόκοπων «δημοκρατών», απαιτεί «ευσεβείς» και όχι «βασιλείς».
Είναι δύσκολο, καταλαβαίνω, να αντιπαλαίσει κανείς την άγνοια και την υποκρισία.
Ο εκκλησιαστικός ποιητικός λόγος, μεταξύ άλλων, εμπεριέχει τρία μετωπιαία χαρακτηριστικά. Ποίηση, μουσική, ιστορία. Ένας
στίχος εκκλησιαστικός - απολυτίκι, τροπάρι, κανόνας – είναι γραμμένος σε ένα
συγκεκριμένο ποιητικό μέτρο, υπηρετείται από συγκεκριμένη μουσική σύνθεση και
μεταξύ υμνογραφικών ή άλλων στοιχείων, βρίθει ιστορικών
αναφορών.
Παράδειγμα:
Το «Τη Υπερμάχω» είναι ένα κοντάκιο στο οποίο αναγνωρίζει εύκολα κανείς το
ποιητικό του μέτρο, υπηρετείται από την πασίγνωστη μελωδία και περιγράφει ένα
συγκεκριμένο, γνωστό, ιστορικό γεγονός. Ο σύγχρονος του γεγονότος υμνογράφος,
συνθέτει επιλέγοντας από τα ποιητικά μοτίβα της εποχής του, τις μουσικές επιρροές
της εποχής του και η ορολογία αντλείται από το πολιτικό, κοινωνικό, ιστορικό,
και πολιτιστικό παράδειγμα της εποχής του.
Εσείς, οι «εκκλησιαζόμενοι» του αγιασμού
και των επίσημων δοξολογιών της κάμερας και της ψήφου, δεν αντιλαμβάνεστε ασφαλώς
πως είναι έγκλημα κατά του παγκόσμιου πολιτισμού να ζητάτε αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων αρχαίων ποιητικών έργων, επειδή δεν εξυπηρετούν τα πρόσκαιρα ιδεολογικά
σας συμφέροντα.
Εσείς, οι «δημοκράτες» της εξουσίας
των ολίγιστων. Ω! είστε τόσο υποκριτές με το δημοφιλές «νίκας τοις βασιλεύσι»! Αν δεν ήσασταν, θα ζητούσατε αντικατάσταση σε χίλια και παραπάνω χωρία της εκκλησιαστικής
ποίησης όπου βασιλείς, άνακτες και αυτοκράτορες κοσμούν λεκτικά την υπέροχη εκκλησιαστική
ποιητική μας παράδοση. Αν δεν ήσασταν, θα επιχειρούσατε επίσης να επιβάλετε
στους καλλιτέχνες που ερμηνεύουν Σοφοκλή ή Αισχύλο να αντικαταστήσουν την «απαγορευμένη»
ορολογία για να μην θιχτούν οι «δημοκρατικές» ευαισθησίες σας.
Εσείς, οι νεοέλληνες της ανύπαρκτης
πολιτιστικής καταγραφής του δυοχιλιάδες, κορδώνεστε εμπρός σε γίγαντες της ποίησης
και της μουσικής καταδικάζοντάς τους ακόμα και για την «ατυχία» τους να
ζήσουν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους.
Και νυν, στα χρόνια της μιζέριας και της
καθολικής πενίας, αρνούμαι κύριοι να συνταχθώ ή έστω να σας ανεχθώ, να κάνω
παραχώρηση. Πώς να προδώσω την Τέχνη των πολιτιστικών μου προγόνων, της καταδικής
μου ρωμαίικης παράδοσης; Ασφαλώς λοιπόν, ασφαλέστατα, «νίκας τοις βασιλεύσι»
ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ.
Ευάγγελος Θεοδώρου
